BOEİNG 737
İlk olarak 1964 yılında tasarlanmış ve ilk uçuşunu 1967 yılında gerçekleştirmiştir. Havayolu seferlerine ise Şubat 1968'de başlamıştır. 737 modeli Boeing'in üretimdeki tek koridorlu, dar gövdeli uçağıdır ve daha önceden marketin hakimi 707, 727, 757, DC-9 ve MD-80/90 uçaklarının yerini doldurmuştur.
737, Boeing firması tarafından 1967 yılından beri aralıksız olarak üretilmektedir.Dünyada 114 ülkeden 360'a yakın havayolu 737 uçaklarıyla hizmet veriyor. Aralık 2011'e kadar 7.000 uçak teslim edilmiştir ve 2.300 sipariş teslim beklemektedir. 737 serisi, Nisan 2009 tarihi itibariyle tarihteki en çok sipariş alan ve üretilen jet havayolu uçağıdır. Dünya üzerinde her an 1.250 adet 737 uçağı havadadır ve ortalama her beş saniyede bir uçak kalkış ve iniş gerçekleştirmektedir. Boeing 737, dünya nüfusuna eşdeğer, yaklaşık yedi milyar yolcu taşımıştır.
737 Klasik serileri (300, 400, 500) ile "Yeni Jenerasyon" (Next-Generation) serilerinde (600, 700, 800, 900) motorun ön yüzündeki hava giriş yüzleri, çoğu uçak motoru modeline benzer şekilde dairesel (yuvarlak) değildir. Motorun alttan basık bir dairesel şekilde olmasından dolayı, önden arakaya doğru bakılırsa, saat 4 yönünde iken, eklenti dişliler saat 6 yönündedir. Bu şekilde dizayn edilmesinin sebebi, 737'nin pek çok havayolu uçağına göre daha alçak gövde tasarımına sahip olması , orijinal 737'lerin daha küçük P&W motorlar için tasarlanmış olması ve daha büyük olan CFM56 motorlar için daha çok yer açıklığına ihtiyaç duymasıdır. Bu tasarımdan dolayı 737-300 ve sonraki versiyonlarda motorlar havacılıkta FOD olarak bilinen yabancı cisimlerin motora girmesine daha eğimlidir.
737 uçaklarında yakıt boşaltma sistemi mevcut değildir. Acil durumun türüne göre, 737'ler yakıtı yakmak için havada uçmaya devam ederler veya maksimum iniş ağırlığının üzerinde bir ağırlıkla inişe giderler. Ağırlıktan kazanmak ve üretim masraflarını ve karışıklığı azaltmak için 737'lerde ana iniş takımları için ana bir kapak yoktur. Gövde ortasında bulunan ve kanatların altındaki ana iniş takımları uçağın gövdesindeki kendilerine ait boşluğa girerler ve iniş takımlarının bacakları kısmen kapakla kapanır ve iniş takımı boşluğunda aerodinamik olarak kapanır. Lastiklerin kenarları uçuş sırasında uçağın altında açıktadır. "Jant kapağı" olarak adlandırabilecek yan yüzey tekerlerin aerodinamik profilini tamamlar. Bu yan yüzey olmadan uçağın operasyonu yasaktır, çünkü anti-skid fren sistemi ile ilgili yer sürati sensörü buradadır.
Uçuş kontrolleri güvenliği üst düzeyde tutulan 737'lerde hidrolik sistemin tamamen kaybolması veya iki motorun arızası durumlarında, otomatik olarak ve sorunsuz olarak servo yoluyla kontrol edilebilir. 737 bu boyutta ve hidrolik olmadan çalışabilir tek modern yolcu uçağıdır.
737 kokpitlerinde genellikle ana glareshield üzerine konumlanmış tepe pencereleri bulunmaktadır. Bu şekilde dizayn edilen pencereler 707'den esinlenilmiştir. Bu sayede özellikle dönüşlerde daha büyük görüş açısı sağlanmakta ve yıldızların navigasyonda kullanılması sağlanmıştır. Gelişen versiyonlarla gelen modern avyonikler ile bu pencereler gereksiz olmuş, pek çok pilot bu pencerelerden gelen güneşi kapamak için gazete veya benzeri maddeler ile burayı kapamaktadır. 2004 yılından itibaren bu pencereler 737 kokpit dizaynından kaldırılmış, sadece bazı askeri üretimlere veya şirket talebi üzerine eklenmektedir. Bu pencereler bazen genel bakım sırasında teknik ekip tarafından da kaldırılır ve metal bir kapak ile kapatılır.
Kıvrık kanat ucu türü tasarım yeni üretim 737'lerde kullanılmaktadır. Bu wingletler yaklaşık olarak 8 fit (2.4 m) boyundadır ve kanat uçlarına monte edilir. Bu sayede kanat ucu vorteks azaltılmış olur ve yakıt tasarrufu sağlanır. Ayrıca motorun aşınması azaltılır ve kalkış esnasındaki gürültü azaltılmış olur.
Kıvrık kanat(Winglets): uçak operatörlerine birkaç faydayı sağlayan kanat uç uzatmalarıdır. Uç uzatma seçeneği 737'yi sınıfında en yeni ve en ileri teknolojik liderliğini artırır. Bu yeni teknoloji 737-700 , 737-800 ve 737 900ER versiyonları üzerine takılabilir, Türkiye'de THY Teknik A.Ş tarafından montajı yapılmaktadır. Kıvrık kanatlar sürtünmeyi azaltarak motorun daha verimli çalışmasında ciddi katkısı olan parçalardır. THY'nin Boeing 737-800 uçaklarında kullanılan kıvrık kanat uçları, bir uçakta yılda yaklaşık 380 bin litre yakıt tasarrufu sağlıyor. Halen dünya genelinde kullanılan Boeing 737-700'lerin yüzde 65'i ve 737-800'lerin yüzde 57'si kıvrık kanat uçlarıyla uçuyor. Kıvrık kanat uçları, yeni nesil Boeing 737'lerin hızını 135 kilometre, menzilini yaklaşık 240 kilometre yükseltiyor, maksimum kalkış ağırlığında 3 tona kadar artış sağlıyor , daha kısa sürede yükselip, daha sessiz uçabiliyor, işletme maliyetlerinde yüzde 4'e kadar tasarrufu sağlıyor. Yüksek rakım ve sıcak iklime sahip bölgelerdeki havaalanlarından kalkışı kolaylaştırıyor.Kıvrık kanat uçları, Boeing İş Jetleri ve Yeni Nesil Boeing 737–700 / –800 uçakları için Aviation Partners şirketi tarafından geliştirildi. Boeing ve Aviation Partners, kıvrık kanat ucu üretimi için Aviation Partners Boeing adında bir şirket kurdu ve ilk testler 1998 yılında Boeing İş Jetleri’nde yapıldı. Kıvrık kanat uçlarının ilk müşterisi Hapag–Lloyd Flug şirketi oldu. Alman charter havayolu, 2000 yılının Temmuz ayında İngiltere’de düzenlenen Farnborough Havacılık Fuarı’nda, 26 kıvrık kanat ucu seti sipariş etti. Hapag–Lloyd’un kıvrık kanat uçlarına sahip ilk 737–800 uçağı, 2001 yılının başında teslim edildi ve mayıs ayında da ticari uçuşlarına başladı.
737-600, -700 ve -800'ler için kısa meydanlara uygun versyionlar, üretilmiş olup; bu uçaklar operatörlere payload'un artması ile 5.000 fit (1,500 m)'den kısa meydanlara operasyon yapma imkânı sunmaktadır. Bu uçaklarda geliştirilmiş kanat ön slatları ile kaldırma kuvvetinin artması sağlanmıştır. Ayrıca iki pozisyonlu kuyruk yüksekliği ile daha düşük yaklaşma süratleri sağlanmış ve uçuş spoiler'ın geliştirilmesi ile uçak daha kısa meydanlara uçabilir konuma gelmiştir. Bu geliştirmeler 737-900ER'de standart hale gelmiştir.
Post a Comment